با وجود شرایط اقتصادی کشور نیروی کار همواره در معرض بیکاری و از دست دادن شغل می باشند و در چنین شرایط اقتصادی بسیاری قادر به تأمین زندگی نخواهند بود.افراد با دارا بودن بیمه بیکاری می‌تواند برخی از مسائل و مشکلاتی را که بر زندگی خانوادگی و اجتماعیشان تأثیر می گذار است، مهار کنند. بنابرین افراد در چنین شرایط با دانستن شرایط دریافت بیمه بیکاری می توانند بخشی از این مشکلات را کاهش دهند. از دست دادن شغل می تواند دلایل بسیاری داشته باشد اما بر اساس بیمه بیکاری صرفاً افرادی که بدون میل و اراده خود بیکار شده اند حمایت می شوند.
بیمه بیکاری چیست؟
از نظر قانون بیکاری، بیکار کسی است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و در حال حاضر آماده به کار باشد. براساس قانون بیمه، بیکاری اگر فردی بیکار موقت شناخته شود یا به علت حوادثی مانند سیل، زلزله، جنگ، آتش سوزی بیکار شود، می تواند از شرایط بیمه بیکاری استفاده کند. توجه داشته باشید که بیکاری از طریق ترک شغل یا استعفا شامل بیمه بیکاری نمی شود.
برای این که مشمول بیمه بیکاری شوید باید شرایط زیر را داشته باشید:
- مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشند.
- تبعه کشورهای خارجی نباشند.
- مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.
- دارای حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند.
- در زمره صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشد.
چطور می توان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟
برای دریافت مقرری، متقاضیان بیمه بیکاری که شغل خود را به صورت غیرارادی از دست داده‌اند ، حداکثر ٣٠ روز از تاریخ بیکاری فرصت دارند موضوع را به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهند و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام نمایند.
در صورتی که متقاضی نتواند صرف مدت ٣٠ روز از تاریخ بیکاری موضوع را به ادارات ذکر شده اطلاع دهد، مراجعه وی بعد از ٣٠ روز با عذر موجه و با تایید هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا ٣ ماه امکانپذیر خواهد بود.
آیا برای دریافت بیمه بیکاری، کارفرما باید معرفی نامه صادر کند؟
بله. برای دریافت بیمه بیکاری، کارفرما باید در نامه‌ای به اداره کار مرکزی استان، دلیل بیکار شدن ناخواسته شما را با درج زمان، به صورت مکتوب اعلام کند.
مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری افراد مجرد و متاهل چقدر است؟
مدت پرداخت مقرری به بیمه شدگان واجد شرایط، بستگی به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان دارد، در حال حاضر کمترین مدت دریافت بیمه بیکاری برای مجردان و متاهلان به ترتیب ۶ و ۱۲ ماه است، بیشترین مقدار آن نیز به ترتیب ۳۶ و ۵۰ ماه برای بیمه‌شدگان مجرد و متأهل (یا متکفل) است.
مبلغ بیمه بیکاری چقدر است؟
میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمه‌شده است که بر اساس تعداد افراد تحت تکفل، تا ۴ نفر و هر نفر ١٠ درصد قابل افزایش است، مشروط بر آنکه از حداقل دستمزد همان سال که توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود کمتر نباشد و از ٨٠ درصد حقوق بیمه‌شده نیز بیشتر نباشد. فردی که از مستمری از کار افتادگی جزئی استفاده می‌کند همزمان می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری نیز بهره‌مند شود.
حقوق بیمه بیکاری چه زمانی واریز می‌شود؟
واریز حقوق بیمه بیکاری معمولا بین ۱۰ ام الی ۱۵ ام هر ماه انجام می‌شود. اگر بعد از این مدت واریزی صورت نگرفت باید به شعبه تامین اجتماعی مراجعه کرده و علت را جویا شوید.
آیا عیدی به بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد؟
در این‌باره باید گفت، بیمه بیکاری یکی از حمایت‌های تامین اجتماعی است و صندوق تامین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه‌شدگانی که طبق مقررات این قانون موقتاً بیکار می‌شوند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند. در صورتی که عیدی از طرف کارفرما و به سبب وجود رابطه اشتغال و مزدبگیری پرداخت می‌شود. بنابراین در دوران دریافت بیمه بیکاری به شخص عیدی تعلق نمی‌گیرد.
برای دریافت بیمه بیکاری سال ۹۸ چه مدارکی را باید همراه داشته باشیم؟
- اصل و کپی یکسال آخر قرارداد کار یا رای صادر شده
- عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)
- اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی گواهی کار از شرکت
- اصل و کپی کارت پایان خدمت (فقط برای آقایان)
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
سالانه به چند نفر بیمه بیکاری پرداخت می‌شود؟
سالانه به ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار نفر از مشمولان قانون تامین اجتماعی که سابقه بیمه پردازی داشته باشند، بیمه بیکاری پرداخته می‌شود و در سال ۹۸ به دلیل سیل در مناطق غربی و جنوبی کشور، میزان پرداختی بیمه بیکاری حدود ۲۵ درصد از عرف سالانه، بیشتر پرداخت می‌شود.
تبصره ۲ ماده ۷ قانون تامین اجتماعی چه می‌گوید؟
طبق تبصره ۲ ماده۷ قانون تامین اجتماعی و الحاقیه بیمه بیکاری مصوب سال ۱۳۶۹، بیمه شده بیکار، از تاریخ ارائه تقاضای استفاده از مقرری بیمه بیکاری، آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی یا مشابه، اعلام می کند و موظف است در فاصله زمان های معینی که توسط اداره کار استان محل اشتغال که پرونده بیکاری او توسط این اداره تایید شده است، حضور یافته و اثر انگشت الکترونیکی را ثبت کند.
چه مرجعی ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاری کارگر را تشخیص می‌دهد؟
تشخیص ارادی یا غیر ارادی بودن بیکاری بیمه شده، بر عهده کمیته ای است که در وزارت کار تشکیل می شود و شامل نماینده وزارت کار و نماینده سازمان تامین اجتماعی است.
بیمه بیکاری را اداره کار پرداخت می‌کند؟
خیر. پس از این که پرونده درخواست بیمه بیکاری شما با مدارک مستند و مستدل، به تایید هیات حل اختلاف وزارت کار رسید، برای برقراری بیمه بیکاری و تشکیل پرونده تکمیلی، به شعبه ای که سابقه بیمه شما در آنجا موجود است، ارجاع خواهید شد و شعبه سازمان تامین اجتماعی از شما درخواست می کند که در بانک رفاه کارگران، حسابی باز کرده و شماره حساب را برای پرداخت بیمه بیکاری، اعلام کنید.
در این فرصت، مبلغ ومدت زمان پرداخت بیمه بیکاری با بررسی سوابق بیمه پردازی شما، محاسبه و در فرم بیمه بیکاری شما درج و به اداره کار اعلام می شود. شما هر ماه می بایستی به اداره کار مراجعه کرده و فرم حضور و غیاب الکترونیکی را تکمیل کنید. عدم حضور شما ، سبب قطع مقرری بیمه بیکاری خواهد بود.
مزایای دریافت بیمه بیکاری چیست؟
- دریافت مقرری ماهانه که هر ۲ ماه یک بار به حساب کارگر بیکار شده از سوی سازمان تامین اجتماعی واریز می شود.
- سابقه خدماتی فرد بیکار شده، منظور می شود و به سنوات بیمه او اضافه می شود.
- دفترچه تامین اجتماعی او هر ماه تمدید می شود.
- ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری، جزو سوابق خدمتی محسوب خواهد شد و به آن بازنشستگی و از کار افتادگی تعلق می گیرد.
آیا به افراد تحت تکفل هم بیمه بیکاری پرداخت می‌شود؟
داشتن افراد تحت تکفل منجر به افزایش مقرری دریافتی دوره بیکاری می شود. به ازای هر نفر تحت تکفل (همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر و برادر) تا سقف ۴ نفر و به ازای هر نفر، ۱۰ درصد حداقل دستمزد به مقرری بیمه بیکاری اضافه خواهد شد.
قابل توجه کارگرانی که بیش از ۵۵ سال سن دارند
طبق قانون سازمان تامین اجتماعی، کارگرانی که در زمان بیکاری، بیش از ۵۵ سال سن دارند و ۱۰ سال بیمه پردازی دارند، اگر بیکار شوند، تا زمانی که مشغول به کار نشده اند، می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی، از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.
حتما بخوانید: انواع مرخصی بر اساس قانون کار
چگونگی محاسبه بیمه حقوق و دستمزد در سپیدار و بارگذاری در سایت تامین اجتماعی